Dünyanın en eski ve en büyük uluslararası etkinliklerinden biri olan EXPO, başka bir deyişle “Dünya Sergisi”, beş yılda bir düzenlenmekte ve altı ay sürmektedir. Katılımcıları arasında devletler, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ve şirketler yer almaktadır. EXPO’larda ürünler değil fikirler, kültürler ve dünyanın geleceği için projeler sergilenir.

EXPO’lar Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) adındaki uluslararası kuruluş tarafından organize edilmektedir. Çoğunluğu büyükelçilik düzeyinde temsil edilen 157 ülke, BIE üyesidir.

EXPO’nun en önemli özelliklerinden biri, temasıdır. Geniş bir kapsama sahip olan bu temanın, tüm insanlığı ilgilendirmesi ve evrensel nitelikte olması gerekmektedir. EXPO alanının büyüklüğü sınırsızdır ve katılımcılar kendi pavyonlarını inşa edebilirler.

160 yıldır düzenlenen EXPO’lar, yapıldığı kentleri marka haline getirmiş ve daha yaşanır kılmıştır. İlk Dünya Sergisi, 1851’de Londra’da yapılmış ve büyük başarı kazanmıştır. EXPO, 2010’da Şanghay’da (Çin Halk Cumhuriyeti) 5,28 km²’lik bir alanda düzenlenmiş ve toplam 73 milyon ziyaretçi çekmiştir. 2015’te Milano (İtalya) EXPO’nun ev sahipliğini yapacaktır.

EXPO’lar bugüne dek yapıldıkları tüm kentleri köklü bir şekilde dönüştürdükleri gibi, bu kentlere görkemli anıtsal yapılar da kazandırmışlardır. 1851 yılındaki EXPO için yapılan Londra’daki Crystal Palace, 1889 Paris EXPO’su için inşa edilen Eyfel Kulesi, 1958 EXPO’su için Brüksel’de yapılan Atomium ve 1998 EXPO’su için hizmete açılan Lizbon’daki Vasco de Gama Köprüsü, bu yapıların örnekleridir.

Altı ay sürecek EXPO projesi gerçekleşmeden önce izlenmesi gereken bazı adımlar bulunmaktadır. Bir EXPO projesinin tamamlanması yıllar almaktadır.

Bir EXPO projesi için gerekli adımlar şu şekildedir:

• Adaylık başvurusunun sunulması
• Dosyanın sunulması
• Oylama
• EXPO projesinin kaydı ve onaylanması
• EXPO projesinin hazırlanması ve uygulanması
• EXPO
• EXPO sonrası

EXPO, dünyanın en büyük sosyal etkinliği olma özelliğini koruyan, düzenlendiği kenti ve ülkeyi insanlığın vitrinine çıkartan uluslararası bir organizasyondur. Türkiye Cumhuriyeti 160 yıldır düzenlenen EXPO’lara düzenli olarak katılmış, ülkemizin katılımı daima büyük takdir ve ilgiyle karşılanmış, ancak ülkemiz henüz hiçbir EXPO’ya ev sahipliği yapmamıştır.

Beş yılda bir düzenlenen, altı ay süren ve BIE tarafından organize edilen EXPO’lar yapıldığı kentin adıyla anılsa da, devlet taahhüdünü gerektiren uluslararası organizasyonlardır. İzmir 2015 EXPO’suna talip olmuş, 31 Mart 2008 tarihinde Paris’te yapılan oylamada İtalya’nın Milano kentiyle yarışmış, seçime katılan 151 ülkeden 65’inin oyunu almıştır. Daha önce altı kez aday olmuş, dört kez EXPO’ya ev sahipliği yapmış İtalya karşısında, Türkiye’nin aldığı oy sayısı küçümsenmeyecek bir başarı olarak kabul edilmiş ve 2020 EXPO’suna adaylık konusunda vazgeçilemeyecek bir kazanım olarak değerlendirilmiştir.

Ülkeler arasında barış temelli ilişkilerin kurulabilmesi için, farklı kültürler ve toplumlar arasında anlayışın sağlanması gerekmektedir. Günümüzde en yerel gelişmelerin bile küresel etkileri olabilmektedir. Bu nedenle, uluslararası katılımı teşvik eden EXPO gibi platformlar, küresel toplumun her kesiminden (politikacılar, kuruluşlar, işletmeler, sivil toplum örgütleri) katılım sağlaması sebebiyle önem kazanmıştır. Dünya barışına öncülük eden bir devlet olarak Türkiye’nin EXPO’ya ev sahipliği yapması bu nedenle büyük bir tarihi fırsattır.

1- EXPO 2020 İzmir, Doğu Akdeniz Bölgesi’nde düzenlenecek olan ilk EXPO olacaktır.

2- İzmir Doğu’nun en batısı, Batı’nın en doğusudur. Bu özelliğiyle ülkeler ve kültürlerarası eşsiz bir köprü olacaktır.

3- İzmir üç saatlik uçuş mesafesinde Orta Asya’dan Kuzey Afrika’ya, Orta Doğu’dan Avrupa’nın tamamına, toplam bir buçuk milyarlık bir nüfusa erişebilirlik sunan merkezi bir coğrafi konuma sahiptir.

4- İzmir, 8.500 yıllık tarihi, olağanüstü güzel doğası, senede ortalama üç yüz güneşli gün yaşatan iklimi, mükemmel plajları, güler yüzlü ve sıcakkanlı insanlarıyla ideal bir ev sahibidir. En çok yüz kilometrelik bir mesafede insanlığın en büyük miras zenginliklerinden Efes ve Bergama, yine aynı yakınlıkta Çeşme, Alaçatı, Seferihisar, Urla ve Kuşadası gibi turistik merkezler bulunmaktadır.

5- Farklı etnik kökenden halkları bir araya getiren, çok kültürlü, çok dinli ve laik yapısıyla İzmir, EXPO için çok uygun bir mekândır. Medeniyetler ve bölgeler arasında çatışmaların hüküm sürdüğü bir dünyada İzmir, bu yapısı sayesinde 21. Yüzyıl’da dünya için “toplumsal barış modeli” vazifesi görecektir.

6- Türkiye, farklı kültür ve dinler arasında yüksek bir anlayış geliştirilmesi hedefini ulusal bir amaç olarak belirlemiştir. EXPO 2020’nin İzmir’de düzenlenmesi bu bağlama çok uygun düşecektir.

7- İzmir’de düzenlenecek EXPO etkinliğine on altı milyon ziyaretçinin, otuz dokuz milyon ziyaret yapması beklenmektedir. Bu durum İzmir, Ege Bölgesi ve Kuzey Akdeniz için ekonomik fırsatlar yaratacaktır. Sonuç olarak, bu bölgedeki olumlu etkiler sadece bölgeyle sınırlı kalmayacak, Karadeniz Havzası ve Kafkaslar’a kadar yayılacak bir fayda sağlayacaktır.

8- Tüm ülkelerin beklentilerini, geleneklerini ve deneyimlerini sergileyebilecekleri uygun bir platform olarak İzmir, ideal bir ev sahibi olacaktır.

9- BIE Yöneticileri ve özellikle Genel Sekreter Loscertales, 2010 Şanghay EXPO’sunun kapanış törenlerinde de ifade ettiği gibi İzmir’in adaylığını desteklemekte, İzmir’in Valisi’nden yerel yöneticilerine, sivil toplum liderlerinden merkezi otorite temsilcilerine kadar tüm katılımcıların uyum içinde birlikte hareket ediyor olmasının ve genel olarak İzmirlilerin projeye sahip çıkıyor olmasının projenin en önemli kazanımı olduğunu söylemektedir.

10-EXPO 2015 adaylığı sürecinde İzmir’in bilinirliğini arttıran ve Hükümet’in desteğini ortaya koyan çok sayıda girişimde bulunulmuştur:

• Kasım 2007’de yurdumuza gelen BIE İnceleme Heyeti, İzmir’in EXPO’ya ev sahipliği yapmasının son derece uygun olduğuna karar vermiştir.
• Paris’te BIE Genel Kurullarında toplam dört kez adaylık sunumları yapılmış, ikisine Sayın Cumhurbaşkanımız ve Dışişleri Bakanımız da katılmışlardır.
• İzmir’de BIE Delegelerinin katıldığı iki uluslararası sempozyum düzenlenmiş, Ekim 2007’de düzenlenen I. Sempozyum’da Sayın Başbakanımız, Şubat 2008’de düzenlenen 2. Sempozyum’da Sayın Cumhurbaşkanımız konukları misafir etmiş, sempozyumlara rekor düzeyde, 107 ülkeden katılım sağlanmıştır.
• Adaylık sürecinde, Paris’te büyük konserler ve yemek davetleri gerçekleştirilmiş, hükümetimizden üst düzey katılımlar sağlanmıştır.
• Aralarında CNN, BBC, Euronews, El Cezire, TV 5’in de bulunduğu dünyaca ünlü TV kanallarında İzmir’in EXPO 2015 adaylığını duyuran reklam filmleri gösterilmiş, Time, Newsweek, L’Express, Challenge gibi dergiler ile International Herald Tribune, Le Figaro, Le Soir gibi gazetelerde ilanlar yayımlanmış, özel “İzmir” ekleri çıkartılmıştır.
• Adaylığımıza destek sağlamak için BIE üyesi ülkelere Cumhurbaşkanımızın, Başbakanımızın ve Dışişleri Bakanımızın destek talebini içeren mektupları Dış Temsilciliklerimiz aracılığıyla muhataplarına iletilmiş, ayrıca BIE üyesi yüz on ülke ziyaret edilmiştir.
• İzmir’in EXPO 2020 adaylık sürecine EXPO 2015 oylamasının kazanılamamasıyla birlikte başlanmıştır. Adaylık sürecinde elde edilen sinerjinin kaybolmaması için, Haziran 2008’de İzmirli kanaat önderlerinin katılımıyla bir Arama Karar Konferansı düzenlenmiştir. İzmir Başkanlar Kurulu,2008’de İzmir’in EXPO 2020 adaylığı için en kısa zamanda çalışmalara başlanmasına karar vermiştir.

Bu Sayfa http://www.expoizmir.org.tr adresinden faydalanarak hazırlanmış olup, kaynak yazı aynen değiştirilmeden sayfamıza konulmuştur.